Posted by admin | Category:

Η Επόμενη Μέρα για Ευρώπη και Ελλάδα του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου   Η αντίδραση τόσο της Ευρώπης όσο και της Ελλάδας στην υγειονομική κρίση COVID-19, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αντιδράσεις στη δημοσιονομική κρίση του 2008, μας επιτρέπει να μιλήσουμε για ένα άλμα για την Ευρώπη και ένα θαύμα για την Ελλάδα.   Άλμα για την Ευρώπη Η αναβίωση του γαλλογερμανικού άξονα, μετά την αποφασιστική παρέμβαση των ηγετών Γερμανίας και Γαλλίας, Μέρκελ και Μακρόν, όταν διαπίστωσαν ότι απειλείται η συνοχή της ΕΕ, από τις καταστροφικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας, σηματοδοτεί την επιστροφή της Πολιτικής και την επανεκκίνηση της Ευρωπαϊκής Ιδέας. Η ηγεσία του μεγαλύτερου και ισχυρότερου κράτους-μέλους της ΕΕ, συνειδητοποίησε ότι η ευημερία της Γερμανίας, είναι αδύνατον να υπάρξει χωρίς ευημερούσα Ευρώπη. Το συμφέρον της Γερμανίας είναι στρατηγικά συνδεδεμένο με την ανάκαμψη, τη συνοχή, και την ολοκλήρωση της ΕΕ. Στη νέα εποχή της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής οικονομίας και στο νέο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, όπου ΗΠΑ και Κίνα συγκρούονται για το προβάδισμα, μόνο μια ισχυρή Ευρώπη με ομοσπονδιακή κατεύθυνση μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εξέλιξης της παγκοσμιοποίησης. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, αφού έλαβαν το μήνυμα, εφαρμόζοντας το δόγμα «ό,τι χρειαστεί», πήραν ιστορικές πρωτοβουλίες με στόχο την ανάκαμψη , τη συνοχή αλλά και την εμβάθυνση της ΕΕ. Η Επιτροπή, με εργαλείο το Ταμείο Ανάκαμψης, που σημειολογικά ονόμασε «Νέα Γενιά ΕΕ», συνολικής χρηματοδοτικής ισχύος 750 δις ευρώ, στοχεύει να αντιμετωπιστούν οι βαθιές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας με αποτελεσματικότητα και αλληλεγγύη. Αλληλεγγύη που εκφράζεται με την ισχυρότερη ενίσχυση προς τις περισσότερο δοκιμαζόμενες οικονομίες του Νότου. Το ποσό αυτό θα προέλθει με απευθείας δανεισμό της ίδιας της Επιτροπής από τις αγορές κεφαλαίων, με εγγυήσεις που θα προέλθουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Στο πρωτοφανές, για τα έως τώρα ευρωπαϊκά δεδομένα, ποσό θα προστεθεί το 1,1 τρις ευρώ που ζητεί η επιτροπή για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027. Παράλληλα η ΕΚΤ, εξαντλεί όλα τα υπάρχοντα εργαλεία που έχει στο οπλοστάσιο της, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η βαθιά ύφεση στην Ευρωζώνη. Εκτοξεύει τις αγορές ομολόγων, στο πλαίσιο της έκτακτης ποσοτικής χαλάρωσης, στα 1,35 τρις ευρώ, ενώ παρατείνει τη διάρκεια του προγράμματος έως το τέλος Ιουνίου 2021. Το Eurogroup τέλος, αποφάσισε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες των ελλειμμάτων και πλεονασμάτων, παύουν να δεσμεύουν. Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, Γενς Βάισμαν, εξέπληξε δηλώνοντας ότι το γερμανικό δόγμα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού «δεν πρέπει να εξελιχθεί σε φετίχ». Ασφαλώς δεν πρόκειται για αμοιβαιοποίηση του ευρωπαϊκού χρέους, καθώς δεν αφορά αποπληρωμή παλαιών κρατικών χρεών. Δε γίνεται λόγος για μια ευρωπαϊκή «στιγμή Χάμιλτον». Η απόφαση δηλαδή του πρώτου υπουργού οικονομικών της Αμερικής που μετέτρεψε το χρέος των επιμέρους πολιτειών σε κοινό χρέος, προκαλώντας τη γέννηση των ΗΠΑ. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για μια υβριδική αμοιβαιοποίηση του χρέους στην ΕΕ, που δεν παύει να αποτελεί ένα ευρωπαϊκό άλμα προς μια πορεία δημοσιονομικής και οικονομικής ολοκλήρωσης. Είναι φανερό ότι η Ευρώπη άντλησε τα αναγκαία μαθήματα από την κρίση χρέους. Αποφάσισε να δράσει με αλληλεγγύη και αποτελεσματικότητα. Χρηματοδοτεί επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με στόχο όχι μόνο να αμβλύνει τις επιπτώσεις της πανδημίας αλλά και να προετοιμάσει τις οικονομίες της ΕΕ για την πρόκληση της μετάβασης στην πράσινη και ψηφιακή εποχή. Επιβεβαιώνεται η πεποίθηση ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση προχωρά με αργά αλλά σταθερά βήματα, μέσα από κρίσεις και με ηγέτες που διαθέτουν ιστορική αντίληψη των στιγμών.   Η κρίση ως ευκαιρία Κάθε μεγάλη κρίση γίνεται μαμή της ιστορίας. Το 1974, η Εθνική κρίση, που προκάλεσε η προδοσία του Κυπριακού Ελληνισμού, οδήγησε στην κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος, την επιστροφή της Δημοκρατίας και τη θεμελίωση της Μεταπολίτευσης που φέρει τη σφραγίδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Οι Έλληνες βίωσαν τη γονιμότερη περίοδο δημοκρατικής ομαλότητας και ευημερίας. Κορυφαίο επίτευγμα η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη. Η Διεθνής οικονομική κρίση του 2008, έθεσε σε δοκιμασία το οικοδόμημα της Μεταπολίτευσης. Η χώρα ουσιαστικά χρεωκόπησε. Η δημοκρατία απειλήθηκε από την αντιμνημονιακή «αγανάκτηση» και την επέλαση του αριστερού και δεξιού εθνικολαϊκισμού. Η Ελλάδα κινδύνεψε να φύγει από την Ευρώπη και το ευρώ. Να μείνει μόνη μπροστά στην απειλή του νέοοθωμανισμού και πλημμυρισμένη από απελπισμένους μετανάστες. Οι διαδοχικές πολιτικές ηγεσίες, όλων των αποχρώσεων, με συνυπευθυνότητα του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων ετέρων μας, καταδίκασαν τους Έλληνες σε ένα δεκαετές Σισύφειο μαρτύριο. Προτεραιότητα δεν είχαν η αντιμετώπιση της κρίσης με πνεύμα συνεργασίας και ενότητας, αλλά την κατάκτηση της εξουσίας. Με όχημα το λαϊκισμό και λόγο διχαστικό και πολωτικό. Από τις πλατείες των «αγανακτισμένων» στα Ζάππεια, κι από εκεί στα προγράμματα Θεσσαλονίκης. Μετέτρεψαν τη δημοσιονομική κρίση σε κρίση θεσμική, πολιτική και πολιτισμική. Κρίση αξιών. Η Ελλάδα έγινε το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης και παράδειγμα αναξιοπιστίας και αναποτελεσματικότητας. Η υγειονομική κρίση του COVID-19 ανέδειξε μια άλλη Ελλάδα. Η επιτυχής διαχείριση της πανδημίας από Πολιτεία και Κοινωνία μετέτρεψε την χώρα μας σε πρότυπο για ολόκληρο τον κόσμο. Ο διεθνής τύπος την εγκωμιάζει. Το CNN την τοποθετεί «στο Πάνθεον των success stories του covid-19». Ο διάσημος Ισραηλινός ιστορικός, Γιουβάλ Χαράρι, δήλωσε ότι θα διάλεγε την Ελλάδα για παγκόσμιο ηγέτη κατά της πανδημίας. Η χώρα μας κέρδισε αξιοπιστία και εμπιστοσύνη στην Ευρώπη και στις αγορές. Η επιτυχία αυτή, ούτε τυχαία ήταν, ούτε αυτονόητη. Ήταν το αποτέλεσμα της ικανότητας της ηγεσίας της να αντιληφθεί τη διάσταση του προβλήματος, της ετοιμότητάς της να πάρει έγκαιρα δύσκολες αποφάσεις και της αποτελεσματικής εφαρμογής τους. Ένας κρατικός μηχανισμός κι ένα ΕΣΥ καθημαγμένα από την κομματοκρατία και την οικονομική κρίση λειτούργησαν συντεταγμένα, επαγγελματικά και αποτελεσματικά. Το «μείγμα» πολιτικής απόφασης με επιστημονική θεμελίωση που εφαρμόστηκε, αποκατέστησε ένα πρωτόγνωρο κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Πολιτεία και πολίτες. Η πειθαρχία, που, ως τώρα, επέδειξε η Ελληνική κοινωνία στη μεγάλη της πλειοψηφία, δεν ήταν τόσο ο φόβος ή το αυστηρό ύφος του κυβερνητικού υπεύθυνου, όσο η ήρεμη δύναμη, η πειθώ και η ενσυναίσθηση που απέπνεε η προσωπικότητα του επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής. Είναι αυτή που ενέπνευσε μια νέα συλλογική συμπεριφορά.   Ανασυγκρότηση και επανεκκίνηση Το κεκτημένο από την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με τις τολμηρές ευρωπαϊκές αποφάσεις, σηματοδοτούν την αφετηρία ανασυγκρότησης και επανεκκίνησης της χώρας. Έπειτα από μια δεκαετία κρίσης και παρακμής, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση να γυρίσει σελίδα. Οι εκλογές του 2019 απέδειξαν ότι η Ελληνική κοινωνία ανάρρωσε από την πανδημία του λαϊκισμού. Ανέδειξε έναν νέο ηγέτη, χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, με κύρια χαρακτηριστικά τον πραγματισμό, τον επαγγελματισμό και την αποτελεσματικότητα. Στοιχεία που λείπουν από την ελληνική πολιτική τάξη τα τελευταία πολλά χρόνια. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αντιμέτωπος με την ιστορική πρόκληση να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία. Να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα μακρόπνοο προσχέδιο μετασχηματισμού της χώρας για την επόμενη δεκαετία. Έναν οδικό χάρτη δομικών μεταρρυθμίσεων, ελληνικής «ιδιοκτησίας» στην Οικονομία, το Κράτος και την Παιδεία, με διπλό στόχο. Να «γκρεμίσει τις παθογένειες της Μεταπολίτευσης» όπως ο ίδιος έχει δεσμευτεί. Και να απελευθερώσει τις δημιουργικές δυνάμεις των Ελλήνων από στερεότυπα και νοοτροπίες που τις εγκλωβίζουν ή τις εξορίζουν σε χώρες όπου διαπρέπουν. Ξεκινώντας από το Σχέδιο Μάρσαλ, με το οποίο παρομοιάζεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, τα «πακέτα» Ντελόρ και τα Ευρωπαϊκά Αναπτυξιακά Προγράμματα, οι ελληνικές κυβερνήσεις, χωρίς επεξεργασμένα σχέδια, απέτυχαν να τα αξιοποιήσουν προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Σπαταλήθηκαν προς όφελος μιας κρατικοδίαιτης και παρασιτικής οικονομίας. Η Ελλάδα για την επταετία 2021-2027, αναμένεται να έχει στη διάθεση της ένα ανέλπιστα μεγάλο ποσό, της τάξεως των 50-60 δις ευρώ που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του Εθνικού μας εισοδήματος. Τα χρήματα αυτά της επιτρέπουν, όχι απλώς να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας, αλλά να σχεδιάσει και να οικοδομήσει την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ένα όραμα κοινωνικού, πολιτικού, πολιτισμικού και οικονομικού μετασχηματισμού που θα μας προσδιορίζει ως λαό. Δύο προϋποθέσεις απαιτούνται : – Σχέδιο δομικών μεταρρυθμίσεων στο παραγωγικό-οικονομικό μοντέλο, το Κράτος και την Παιδεία. – Πολιτικές συνθήκες για την εφαρμογή του. Το πετυχημένο «μοντέλο Τσιόδρα» αποτελεί τη συνταγή για την εκπόνηση του σχεδίου ανασυγκρότησης και επανεκκίνησης της Ελλάδας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη αναθέσει σε επιτροπή κορυφαίων Ελλήνων οικονομολόγων από όλο τον κόσμο, με επικεφαλής τον νομπελίστα, Χριστόφορο Πισσαρίδη, την αλλαγή του παραγωγικού-οικονομικού μοντέλου της χώρας. Η σύνθεση της επιτροπής διασφαλίζει την τεχνοκρατική επάρκεια του στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου που θα υπηρετήσει ο πακτωλός των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, σε μια ιστορική ομιλία χαρακτήρισε τις στιγμές που βιώνει η ανθρωπότητα, εν μέσω πανδημίας, ως τη στιγμή της «Μεγάλης Επανεκκίνησης», τονίζοντας ότι «ήρθε η ώρα της πράσινης ανάπτυξης, της έξυπνης ανάπτυξης, της πιο δίκαιης ανάπτυξης». Οι πυλώνες προς του οποίους θα κατευθυνθεί το ευρωπακέτο-μαμούθ, σύμφωνα και με τις υποδείξεις των ευρωπαίων, είναι η πράσινη ανάπτυξη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους, που αποτελούν ευρωπαϊκό και ελληνικό στοίχημα αντίστοιχα. Στο νέο σχεδιασμό, πρωτεύουσα θέση πρέπει να έχει ο αγροτοδιατροφικός τομέας. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ο τροφοδότης της Ευρώπης σε αγροτοδιατροφικά προϊόντα ποιότητας. Τις τελικές αποφάσεις, όπως και με τις εισηγήσεις της επιτροπής Τσιόδρα, θα λάβει ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του. Στο υποκριτικό ερώτημα της Αριστεράς «αν μας κυβερνούν οι τεχνοκράτες η οι πολιτικοί», η απάντηση είναι αυτονόητη. Οι πολιτικοί είναι αυτοί που παίρνουν τις πολιτικές αποφάσεις που, πρέπει όμως, να εδράζονται σε στέρεη τεχνοκρατική βάση. Την Αμερική, τη χώρα με υπεροπλία τεχνοκρατών, δεν κυβερνάει ο Bill Gates, αλλά χθες ο Barack Obama, και σήμερα, δυστυχώς, ο Donald Trump. Το νέο οικονομικό-αναπτυξιακό μοντέλο είναι αδύνατο να επιτύχει χωρίς βαθιές τομές στη Δημόσια Διοίκηση και την Παιδεία. Είναι οι τομείς, που το πολιτικό σύστημα διαχρονικά απέτυχε να μεταρρυθμίσει, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες που επιχειρήθηκαν. Γιατί κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης προσέκρουε στις αντιδράσεις κατεστημένων συντεχνιακών συμφερόντων που θίγονται. Συμφέροντα ομογενοποιημένα που κατοικοεδρεύουν στον πυρήνα των κομματικών μηχανισμών, ανεξάρτητα από ιδεολογική απόχρωση. Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ, που πρωταγωνιστεί στις αντιδράσεις για την ψήφιση του τελευταίου εκπαιδευτικού νομοσχεδίου, είναι συνδικαλιστής προσκείμενος στη Νέα Δημοκρατία. Το αποτέλεσμα είναι ότι το ελληνικό κράτος από τη Δημόσια Διοίκηση μέχρι τη Δικαιοσύνη, αποτελεί ανασχετικό παράγοντα για κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας. Εξίσου κρίσιμη, όχι μόνο για την ανάπτυξη, αλλά και για το μέλλον της χώρας, είναι η Παιδεία. Γιατί ανάπτυξη σήμερα σημαίνει γνώση, έρευνα και καινοτομία. Το «μοντέλο Τσιόδρα» επιβάλλεται να εφαρμοστεί και για τους δύο κρίσιμους για την επανεκκίνηση της χώρας τομείς.   Ένα θαύμα για την Ελλάδα Ο Πολ Πόρτερ, επικεφαλής της Αμερικανικής οικονομικής αποστολής το 1947 στην Ελλάδα, προκειμένου να διερευνήσει τις συνθήκες για την αξιοποίηση του Σχεδίου Μάρσαλ σε άρθρο του, με τίτλο: «Ζητείται ένα Θαύμα για την Ελλάδα», περιγράφει την κατάσταση που αντιμετώπισε ως εξής : «Συνεπώς, η δραστική μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης, αποτελεί συνθήκη εκ των ων ουκ άνευ για την επίτευξη οποιουδήποτε άλλου αποτελέσματος στην Ελλάδα. Όμως η Δημόσια Διοίκηση είναι μονάχα η αρχή. Υπάρχει και το πολύ πιο περίπλοκο και εκκρηκητικό ζήτημα της πολιτικής ηγεσίας». Το άρθρο αυτό θα μπορούσε να είχε γραφεί και για την Ελλάδα του σήμερα. Το μείζον πρόβλημα της χώρας είναι πολιτικό. Είναι η ποιότητα και η επάρκεια του πολιτικού προσωπικού. Ο δομικός μετασχηματισμός του πολιτικο-κομματικού συστήματος, αποτελεί προϋπόθεση για την ανάταξη της χώρας και την εξυγίανση της πολιτικής ζωής. Να πάψει η πολιτική να είναι δέσμια κρατικοδίαιτων, συντεχνιακών και επιχειρηματικών συμφερόντων. Τρεις είναι οι βασικές τομές που απαιτούνται:

1. Κατάργηση του σταυρού προτίμησης και καθιέρωση μονοεδρικών περιφερειών κατά το γερμανικό ή γαλλικό μοντέλο. Ο σταυρός προτίμησης είναι η μήτρα των πελατειακών σχέσεων, της συναλλαγής, της διαπλοκής και της διαφθοράς.
2. Καθιέρωση ασυμβίβαστου μεταξύ βουλευτικού και υπουργικού αξιώματος. Η σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο και των δύο ιδιοτήτων αποτελεί κατάφορη παραβίαση της συνταγματικής αρχής διάκρισης των εξουσιών. Ο κορωνοϊός απέδειξε ότι το κοινοβούλιο μπορεί να λειτουργεί και με μικρότερο αριθμό βουλευτών. Κατά συνέπεια, ένα κοινοβούλιο 200 βουλευτών που θα εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες, θα συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας του πολιτικού προσωπικού.
3. Η μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος συνδέεται με την αλλαγή του κομματικού συστήματος. Τα πολιτικά κόμματα, όπως εκφυλίστηκαν σε πελατειακά δίκτυα και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς άλωσης και νομής της εξουσίας, αποτελούν την κύρια αιτία της χρεοκοπίας και της πολιτικής παρακμής. Το κράτος κομματικοποιήθηκε και τα κόμματα κρατικοποιήθηκαν. Οι κομματικοί μηχανισμοί, όπως κάθε μηχανισμός, για να λειτουργήσουν έχουν ανάγκη «λιπαντικών». «Λιπαίνονται» από τον ιδρώτα των φορολογουμένων, με προκλητικά ποσά, και σιτίζονται στον κρατικό τομέα. Εάν μπει φραγή στη διπλή αυτή τροφοδοσία, είναι βέβαιο, ότι οι «πελάτες» θα εγκαταλείψουν τα κομματικά πρυτανεία και θα επιστρέψουν οι ενεργοί πολίτες στην πολιτική.

  Ατζέντα 2021 Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 και την ίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους. Διακόσια χρόνια θρίαμβοι και ήττες, επιτεύγματα και χρεωκοπίες. Διαχρονική αποτυχία, ένα κράτος στην υπηρεσία του πολίτη και όχι λάφυρο του εκάστοτε νικητή των εκλογών. Ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος μπορεί να αποτελέσει τη νέα Μεγάλη Ιδέα, ικανή να κινητοποιήσει τους Έλληνες. Οι προτάσεις των επιτροπών «σοφών» πρέπει να αποτελέσουν την Ατζέντα 2021. Θα περιλαμβάνει γενναίες μεταρρυθμίσεις και τομές στην Οικονομία, το Κράτος και την Παιδεία, το Πολιτικό Σύστημα. Αποκλειστικός στόχος η εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος και του συμφέροντος των πολιτών. Σε ένα νορμάλ πολιτικό σύστημα, οι προτάσεις για την επόμενη μέρα θα έπρεπε να αποτελέσουν πρόσκληση σε έναν υπεύθυνο και ειλικρινή διάλογο με τα κόμματα και στόχο τη συναίνεση. Στην Ελληνική πολιτική πραγματικότητα, διάλογος και συναίνεση είναι έννοιες κενές περιεχομένου. Η επίκληση τους από την εκάστοτε αντιπολίτευση είναι προσχηματική. Στόχος είναι η ακινησία και η παραπομπή στις Ελληνικές καλένδες κάθε προσπάθειας αλλαγής και εκσυγχρονισμού. Πρόσφατο παράδειγμα, το εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που περιείχε αυτονόητες και ήσσονος σημασίας μεταρρυθμίσεις. Καταψηφίστηκε από το σύνολο της Αντιπολίτευσης. Διάλογος και έγκριση από την κοινωνία των πολιτών είναι ο μόνος αποτελεσματικός δρόμος για την επανεκκίνηση της χώρας. Το ταχύτερο δυνατόν. Το 2021 μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας ιστορικής περιόδου. Ένα εθνικό άλμα προς τα εμπρός, όπως οραματίζεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να γιορτάσουμε τα εθνικά μας γενέθλια.