Δημοσιεύτηκε από admin | Κατηγορία:

Τον Φεβρουάριο 2020 έκλεισα τα εβδομήντα χρόνια. Ένα ορόσημο στη ζωή του ανθρώπου. Πρόλαβα να γιορτάσω τα εβδομηκοστά μου γενέθλια με την οικογένεια και καλούς φίλους. Λίγο μετά ενέσκηψε και στην Ευρώπη και στη χώρα μας η επιδημία του κορωνοϊού και ο περιορισμός κατ’ οίκον! Πιστεύω ότι για την γενιά μου, για μας που γεννηθήκαμε το 1950 και μετά, η επιδημία αυτή είναι και η μεγαλύτερη δοκιμασία που περνάει όχι μόνον η Ελλάδα μας αλλά όλη η ανθρωπότητα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο της Ελλάδας. Τουλάχιστον για την Ελλάδα και την Ευρώπη φαίνεται ότι το πρώτο κύμα έχει περάσει και μέχρι τις αρχές Ιουνίου η επιδημία πέρασε σε ύφεση. Αλλά, όπως οι επιστήμονες προειδοποιούν τίποτε δεν εγγυάται τη συνέχιση της υφέσεως της νόσου, κυρίως λόγω του φόβου εισερχομένων κρουσμάτων λόγω τουρισμού, όσο περιορισμένος κι αν είναι εφέτος. Υπάρχει ανησυχία για την ραγδαία αυξανόμενη εξάπλωση του Covid-19 σε Βραζιλία και Αφρική. Φαίνεται ότι με τα κατάλληλα μέτρα ο κύκλος της ασθένειας διαρκεί περίπου δύο μήνες. Ελπίζω ότι μέχρι τον επόμενο χειμώνα θα έχουν βρεθεί θεραπείες και εμβόλια ώστε να αποφευχθεί ένα δεύτερο κύμα της ασθένειας. Η Ελλάδα μας, χάρις στα έγκαιρα κυβερνητικά μέτρα, θα έλεγα χάρις στην σώφρονα ηγεσία μας και ίσως και χάρις στο ευεργετικό εύκρατο κλίμα, ήταν μια όαση, μία νησίδα ασφαλείας στο μέσον της πανδημίας. Είμαστε σίγουρα τυχεροί που ζούμε σε αυτή την ευλογημένη χώρα. Δυστυχώς χάθηκαν άδικα συμπατριώτες μας και άλλοι και καλοί φίλοι δοκιμάστηκαν και ταλαιπωρήθηκαν. Οι θάνατοι από τον Covid-19 χαρακτηρίζονται σαν άδικοι και άτυχοι. Θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με έγκαιρη λήψη προστατευτικών μέτρων. Ωστόσο, στην Ελλάδα οι θάνατοι τελικά θα είναι λιγότεροι από τους θανάτους από γρίππη του περασμένου χειμώνα. Τα εύσημα ανήκουν στον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, τους συνεργάτες του Υπουργούς και στους Έλληνες άξιους γιατρούς που συντόνισαν τη πρόληψη και τη θεραπεία. Ο Μητσοτάκης ανέδειξε το υπεύθυνο και κοινωνικό πρόσωπο της κυβέρνησής του. Έδειξε σεβασμό στους ανθρώπους μεγάλης ηλικίας που είναι ευάλωτοι, εν αντιθέσει με άλλον ηγέτη, μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας, που δήλωσε: «θα στηρίξομε την οικονομία ε, και θα …. χάσομε μερικά αγαπημένα μας πρόσωπα», για να μετανοιώσει ο ίδιος πικρά στη συνέχεια. Ο Μητσοτάκης λοιπόν σκέφθηκε ότι καλύτερα να υποφέρομε όλοι στα οικονομικά για να διασφαλίσομε την υγεία μας και έστω και λίγες ζωές υπερηλίκων συμπατριωτών μας. Σκέφθηκε ότι η ζωή αξίζει και δεν έχει τίμημα. Το πολιτικό μάθημα για τους πολίτες-ψηφοφόρους από την πανδημία είναι το ακόλουθο: Όποιες χώρες είχαν υπεύθυνη και ικανή ηγεσία αντιμετώπισαν καλύτερα την πανδημία και δοκιμάστηκαν λιγότερο. Αυτό περιλαμβάνει και τη Κομμουνιστική Κίνα, την Ταϊβάν, τη Σιγκαπούρη και τη μικρή Ελλάδα, μεταξύ άλλων. Οι λαϊκιστικές ηγεσίες των ΗΠΑ, Βρεττανίας, Ιταλίας, Βραζιλίας, ζημίωσαν τη δημόσια υγεία στις χώρες τους. Θα πάρουν το μήνυμα αυτοί οι λαοί του κόσμου να ψηφίζουν υπεύθυνους ηγέτες και να μη παρασύρονται από τους ασόβαρους πλην γοητευτικούς λαοπλάνους; Πιστεύω ότι σε δυτικές δημοκρατικές χώρες το μήνυμα αυτό θα έχει απήχηση και ελπίζω ο λαϊκισμός να υποχωρήσει στην Ευρώπη, ως συνέπεια της πανδημίας. Άλλες γεωπολιτικές συνέπειες: Η ηγέτιδα του Δυτικού κόσμου χώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής απογοήτευσαν. Η θεωρητικά πανίσχυρη αυτή χώρα, πρωτοπόρα στη βιοτεχνολογία και την ιατροφαρμακευτική έρευνα αποδείχτηκε ανίσχυρη και ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τον εσωτερικό εχθρό υπό τη μορφή του Covid-19. Με τόσο μεγάλα ερευνητικά κέντρα, ιατρικές σχολές, το άφθονο χρήμα των μεγάλων αμερικανικών φαρμακευτικών εταιρειών, θα λέγαμε ότι σύντομα θα έπρεπε να έχουν φάρμακα και εμβόλια. Τι ελπίδες μπορούμε να έχομε για την ανακάλυψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση του καρκίνου και της νόσου αλτσχάϊμερ π.χ., όταν παίρνει τόσο χρόνο για παρασκευή φαρμάκων για μία ίωση, που στο τέλος-τέλος έχει αρκετές ομοιότητες με προηγηθείσες ιώσεις, όπως το SARS και οι διάφορες γρίππες πτηνών, χοίρων, κλπ. Η ηγέτιδα του Κόσμου πρωταγωνίστησε και στην απώλεια ζωών, όπου τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι θανόντες στην πλειοψηφία (στη Νέα Υόρκη και Νέα Ορλεάνη) ήταν υπερήλικες, πτωχοί και αφροαμερικανοί, δείγμα της μεγάλης και κραυγαλέας κοινωνικής ανισότητας στις ΗΠΑ. Το αντίπαλο δέος, η Κίνα, ετοιμάζεται να βγάλει πρώτη το εμβόλιο, μάλλον το έχει ήδη παρασκευάσει και το δοκιμάζει. Αντιμετώπισε τη πανδημία με αποτελεσματικότητα και σε σύντομο διάστημα. Ήδη η οικονομία της λειτουργεί και αναπτύσσεται. Οι Κινέζοι βοήθησαν την Ευρώπη με ιατροφαρμακευτικό υλικό, μάσκες, ιατρικές στολές, προστατευτικά είδη για ιατρικό προσωπικό. Όλα κατασκευάζονται στην Κίνα! Άλλο μεγάλο έλλειμμα των ΗΠΑ και ημών των Ευρωπαίων. Στη μετά τον κορωνοϊο εποχή το κύρος των ΗΠΑ θα έχει τρωθεί, ελπίζω όχι ανεπανόρθωτα. Εμείς, οι Ευρωπαίοι, είμαστε αλληλένδετοι με τους πολίτες των ΗΠΑ. Οι Ελληνοαμερικανοί αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τέταρτο των ομογενών παγκοσμίως. Ελπίζομε και προσδοκούμε στην αναγέννηση της Αμερικής, στην ανάκτηση του ηθικού πλεονεκτήματος και ελπίζομε ακόμα σε αλλαγή κατεύθυνσης της Αμερικανικής πολιτικής, στους τομείς της συνεργασίας με την Ευρώπη και με την διεθνή κοινότητα, αφήνοντας πίσω την πολιτική της εσωστρέφειας και την εικόνα της αυταρέσκειας της κυβέρνησής της. Ένας παγκόσμιος πρωταθλητής θα πρέπει να λέει «κόσμος μας πάνω από όλα» και όχι «η Αμερική πάνω από όλα». Μία άλλη σημαντική εξέλιξη, σαν συνέπεια της πανδημίας, ήταν η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου. Ήδη οι τιμές είχαν μειωθεί σημαντικά από την αύξηση της παραγωγής στη Σαουδική Αραβία τον Μάρτιο, μετά την άρνηση της Ρωσίας να συμπράξει σε μέτρα μείωσης της παραγωγής. Μετά το lockdown των οικονομιών, η τιμή του πετρελαίου κατέρρευσε. Το πλήγμα ήταν ιδιαίτερα βαρύ για την πετρελαϊκή βιομηχανία στις ΗΠΑ, όπου η εξόρυξη πετρελαίου γίνεται με πρωτοποριακή μέθοδο από τα βραχώδη υπεδάφη τα λεγόμενα shales. Η επαναστατική αυτή μέθοδος είχε σαν συνέπεια την αυτάρκεια των ΗΠΑ σε ενέργεια και την ανάδειξή των από εισαγωγέα σε εξαγωγέα πετρελαίου και υγραερίου. Ωστόσο, το μέσο κόστος εξόρυξης στις ΗΠΑ είναι πάνω από 50 δολάρια το βαρέλι, ενώ το κόστος στην Σαουδική Αραβία είναι κάτω των 10 και στη Ρωσία κάτω των 16 δολλαρίων το βαρέλι. Τελικά με τη συμφωνία μείωσης της παραγωγής του ΟΠΕΚ και τη σταδιακή απελευθέρωση των οικονομιών η τιμή του πετρελαίου Brent ανήλθε σε 35 δολλάρια το βαρέλι και προβλέπεται στα 40-50 μέχρι τέλους του χρόνου, σε τιμές που δεν καλύπτουν το κόστος εξόρυξης στις ΗΠΑ. Συμπέρασμα: οι Ρώσοι με τη στρατηγική τους (μη συμφωνώντας με τον ΟΠΕΚ κατ’ αρχάς) επέφεραν πλήγμα στην βιομηχανία ενέργειας των ΗΠΑ και αναδείχθηκαν σε ρυθμιστές της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας. Στον ευρύτερο οικονομικό τομέα αναδείχθηκε το σημαντικό διαρθρωτικό πρόβλημα του σημερινού δυτικού οικονομικού μοντέλου. Από το κλείσιμο των οικονομιών κυρίως επλήγησαν οι -θα έλεγα- μη απαραίτητες, μη παραγωγικές οικονομικές δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός, η εστίαση για ψυχαγωγικούς λόγους, οι μεταφορές επιβατών για λόγους αναψυχής, η κρουαζιέρα. Ωστόσο αυτοί οι τομείς των λεγόμενων υπηρεσιών (services) αποτελούν μεγάλο ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος στις Δυτικές χώρες και απασχολούν μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού, κυρίως νέους ανθρώπους. Από την πανδημία πολύ λιγότερο επλήγησαν οι παραγωγικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα (π.χ. αγροτική οικονομία, παραγωγή πρώτων υλών), η βιομηχανία τροφίμων, η βιομηχανία φαρμάκων, η οικοδομική δραστηριότητα. Ένα δικό μας παράδειγμα είναι η εμπορική ναυτιλία. Εμείς σαν δραστηριότητα δεν… «κλείσαμε». Τα πλοία με χαμηλότερους μεν ναύλους συνέχισαν να πλέουν σε εικοσιτετράωρη βάση και το προσωπικό ξηράς να εργάζεται είτε στο γραφείο, είτε από το σπίτι. Εντούτοις, θλίβομαι για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και την εστίαση στη χώρα μας που έκλεισαν προσωρινά και κυρίως για τους εργαζόμενους που έχασαν τις αποδοχές τους και πολλοί και την εργασία τους. Θα αλλάξει αυτό το καταναλωτικό μοντέλο των Δυτικών κοινωνιών μετά την πανδημία; Φοβάμαι πως όχι. Οι συνήθειες των ανθρώπων δύσκολα αλλάζουν. Η βιομηχανική παραγωγή ήδη έχει στραφεί προ πολλού από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη στην Κίνα, τις Ινδίες, την Ανατολική Ασία χώρες πολυπληθείς με φθηνό και άφθονο εργατικό δυναμικό. Η Ευρώπη έχει χάσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Οι όποιες ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές βιομηχανίες θα στηρίζονται στην υψηλή ποιότητα προϊόντων, όπως οι ιταλικές βιομηχανίες ειδών πολυτελείας, οι γερμανικές βιομηχανίες αυτοκινήτων (BMW, VW), οι ελβετικές (ρολόγια, φαρμακοβιομηχανία), η ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Απλοϊκή συμβουλή στους νέους: Επιλέξτε σπουδές και αποκτήστε ικανότητες και γνώσεις, οι οποίες θα είναι χρήσιμες, θα είναι απαραίτητες για την επόμενη γενιά. Να είστε παραγωγικοί, να είστε χρήσιμοι. Δεν θέλω να υποβαθμίσω τον τουρισμό σαν δραστηριότητα. Στο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι το θαυμάσιο εύκρατο κλίμα της και το ωραίο φυσικό περιβάλλον της. Γράφω αυτές τις γραμμές σήμερα. Ο ουρανός είναι καταγάλανος, ούτε συννεφάκι στον ορίζοντα. Το ελαφρύ βοριαδάκι έχει καθαρίσει την ατμόσφαιρα. Οι Έλληνες είμαστε προνομιούχοι. Ζούμε σε μία από τις ωραιότερες χώρες του κόσμου. Θα πρέπει να πουλάμε ακριβά τον παράδεισό μας. Όχι στον μαζικό τουρισμό και την υποβάθμιση του περιβάλλοντός μας. Ναι στον ποιοτικό τουρισμό. Έμφαση στην ανάδειξη των μνημείων μας και του πολιτισμού μας. Τέλος, δύο λόγια μη ειδικού για το μέλλον του κορωνοϊού. Ελπίζω ότι θα βρεθούν τα εμβόλια και τα φάρμακα μέχρι το τέλος του χρόνου. Θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι σε ενδεχόμενη επανεμφάνιση τον ερχόμενο χειμώνα. Θα κρατάμε ασφαλείς αποστάσεις, θα φοράμε μάσκες σε χώρους συνάθροισης κοινού, κλπ. Όπως η Ταϊβάν είχε προετοιμαστεί και απέφυγε τα χειρότερα, λόγω εμπειρίας τους με την επιδημία SARS, έτσι και οι Δυτικές χώρες έχουν πάρει το μάθημά τους. Άρα ο κορωνοϊός, αν επανέλθει, δεν θα έχει τις ίδιες οδυνηρές συνέπειες για την οικονομία και τη ζωή μας. Μία επιφύλαξη έχω: τα τελευταία χρόνια ή ανθρωπότητα αντιμετωπίζει διάφορες ιογενείς καινοφανείς ασθένειες. Το HIV/Aids, το SARS, τη γρίππη των πτηνών, τη γρίππη των χοίρων, τώρα τον Covid-19. Οι ιοί…. εξελίσσονται και επανέρχονται μεταλλαγμένοι σε τακτά διαστήματα. Η περιπέτεια του ανθρώπου συνεχίζεται και παίρνει συνεχώς νέα τροπή. Νέοι εχθροί κάνουν αναπάντεχα την εμφάνισή τους στο προσκήνιο. Ας είμαστε αισιόδοξοι, ενωμένοι και καλά προετοιμασμένοι. Ποια θα είναι η συνέχεια;   Μάλλον επί της …. οθόνης, γιατί αυτό που ζήσαμε έμοιαζε με έργο επιστημονικής φαντασίας. Ίσως… κι αυτό που θα ζήσουμε στο μέλλον.